دارالحدیث

کتاب «بهار زندگی» گزیده‌ای از حکمت‌نامه جوان اثر آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری است و با زبانی ساده، مهم‌ترین رهنمودهای دینی درباره دوران جوانی را ارائه می‌کند. این کتاب ۹۶ صفحه‌ای با استناد به آیات و روایات، جوانی را «بهار عمر» معرفی کرده و بر استفاده درست از فرصت‌های این دوره تأکید می‌کند.

«بهار زندگی» در پنج بخش تدوین شده است:
در بخش نخست به ارزش جوانی و اهمیت شکوفایی استعدادها پرداخته شده است. بخش دوم جوانان را به خودسازی، تهذیب نفس و رشد علمی دعوت می‌کند. در بخش سوم، مهم‌ترین موانع شکوفایی مانند غفلت، انحرافات اخلاقی و هدر رفتن وقت معرفی می‌شود. بخش چهارم به حقوق جوان و نقش خانواده و جامعه در حمایت از او می‌پردازد. در بخش پایانی نیز نمونه‌هایی از جوانان برتر در قرآن، روایات و تاریخ معرفی شده است.

این کتاب راهنمایی کاربردی برای جوانان، والدین و مربیانی است که به دنبال درک بهتر نیازها و ظرفیت‌های جوانی از نگاه قرآن و حدیث هستند.

کتاب «پروانه‌های دور چادر» نوشته سید احمد مدقّق و منتشرشده توسط انتشارات دارالحدیث، نخستین جلد از مجموعه ارزشمند «نردبانی به‌سوی آسمان» است؛ مجموعه‌ای که با هدف آشنایی کودکان ۷ تا ۱۰ سال با معارف معنوی و اخلاقی طراحی شده است. این کتاب شامل چهار داستان جذاب، آموزنده و هماهنگ با دنیای کودکان است؛ داستان‌هایی که با زبانی ساده، تصویری و دلنشین، مفاهیم عمیق معنوی را در قالب روایت‌هایی کودکانه و اثرگذار منتقل می‌کنند.

ویژگی مهم کتاب «پروانه‌های دور چادر» این است که هر داستان پس از پایان روایت، با ترجمه‌ای کوتاه و کودکانه از بخشی از دعاهای صحیفه سجادیه همراه می‌شود. این پیوند میان قصه‌پردازی و متون دعا نه‌تنها ریشه داستان را روشن می‌کند، بلکه به کودکان کمک می‌کند تا معنای دعا و روح ارتباط با خدا را در قالبی قابل فهم و ملموس تجربه کنند.

این مجموعه با نثری روان و تصویرسازی‌هایی دلنشین، می‌تواند پلی میان ادبیات داستانی کودک و معارف اهل‌بیت(ع) باشد و به والدین و مربیان کمک کند تا مفاهیم اخلاقی را از طریق داستان‌گویی در ذهن و قلب کودکان تثبیت کنند.

رهبر بزرگوار جمهوری اسلامی ایران، آیت اللّه خامنه ای، سال 1385 هجری شمسی را «سال پیامبر اعظم» نامید. این اقدام زیبای فرهنگی که در واقع، شکار فرصتهاست، بستر بسیار مناسبی است برای آشنا کردن هر چه بیشتر جهان اسلام، بلکه همه جهانیان، با کاملترین انسان و بزرگترینِ پیامبران الهی.

بیتردید، شناخت چهره نورانی پیامبر خدا و آشنایی با سیره علمی و عملی او میتواند زندگی مادّی و معنوی بشر را دگرگون کند و زمینه جهانی شدن ارزشهای اسلامی را فراهم سازد. از این رو، دشمنان اسلام، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و پیامدهای آن در جهان که از قدرت فرهنگی اسلام، احساس خطر کردهاند، با همه توان میکوشند این چهره نورانی را تاریک جلوه بدهند و خدشهدار کنند. کتاب آیات شیطانی و اخیرا اهانت به پیامبر خدا در قالب کاریکاتور، نمونهای از اقدامات آشکارِ دشمنان اسلام برای پیشگیری از فراگیر شدن اسلام است.

برای مقابله با این توطئه و تهاجم فرهنگی حساب شده، بر همه کسانی که توان لازم را در خود احساس می کنند، فرض است که از فرصت ارزنده «سال پیامبر اعظم» برای معرّفی صحیح ابعاد مختلف شخصیت پیامبر خدا، نهایتِ بهره برداری را داشته باشند.

پژوهشکده علوم و معارف حدیث، درصدد تدوین دانشنامه ای است که بتواند پاسخگوی نیازهای امروز جهان درباره ابعاد مختلف شخصیت و زندگی پیامبر اسلام باشد و بخشی از کار هم انجام شده است؛ امّا با توجه به گستردگی و عمق کار، به ثمر رسیدن این شجره طیّبه، سالها طول خواهد کشید. از این رو، برای بهره گیری از فرصت «سال پیامبر اعظم»، تلاشهایی در حال انجام گرفتن است تا به فضل الهی، سه عنوان کتاب در این زمینه در کوتاه مدّت، ارائه گردد:

1. کتاب حاضر که پیشنهاد یکی از دوستان فاضل، زمینه سازِ تألیف آن گردید جزاه اللّه عن نبیّه خیر الجزاء. این مجموعه، در واقع، بازسازی و تکمیل بخش مربوط به پیامبر خدا در کتاب میزان الحکمه است.

2. حکمتنامه پیامبر اعظم. در این کتاب که احتمالًا در پنج جلد در آینده نزدیک ارائه خواهد شد، رهنمودهای اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی پیامبر خدا، به سبک میزان الحکمه، ارائه می گردد.

3. سیره اخلاقی و عملی پیامبر اعظم، که تلاش خواهیم کرد تا به برکت نام پیامبر خدا، این کار نیز تا پایان سال جاری به پایان رسد، إن شاء اللّه!

گفتنی است که کتاب نخست، درباره معرّفی شخصیت پیامبر اعظم و کتاب دوم، درباره گفتار آموزنده و حکیمانه پیامبر خدا و کتاب سوم، درباره کردار حکیمانه و آموزنده ایشان است.

در پایان، اشاره به این نکته ضروری است که هر چند موضوع این نوشتار، «پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت» است؛ لیکن گاه به تناسب موضوع، مطالبی از غیر اهل بیت علیهم السلام نیز روایت شده است.

کتاب «تأثیر تمایزات فرهنگی در فهم حیوان‌انگاری انسان در نهج البلاغه» نوشته پوران میرزایی و عطیه سلمانی، با نگاهی پژوهشی و تحلیلی به بررسی مفهوم حیوان‌انگاری انسان‌ها در نهج البلاغه می‌پردازد. این اثر به‌ویژه تمرکز دارد بر تأثیر زمینه‌های فرهنگی و ادراکی خوانندگان فارسی‌زبان در فهم و تفسیر این تشبیهات، که گاه انسان‌های بی‌گناه یا گناهکار با حیوان مقایسه می‌شوند.

کتاب نشان می‌دهد که در تجربه فرهنگی فارسی‌زبان، حیوان‌انگاری انسان‌ها ممکن است ناپسند و توهین‌آمیز تلقی شود و فهم دقیق نیت و پیام امیرالمؤمنین علیه‌السلام را برای مخاطب دشوار کند. پژوهش حاضر ضمن تحلیل این تمایزات فرهنگی، راهکارهایی برای خوانش صحیح و تطبیقی نهج البلاغه ارائه می‌دهد و به مخاطبان امکان می‌دهد تا معنای اخلاقی و تربیتی تشبیهات نهج البلاغه را بدون سوگیری فرهنگی درک کنند.

کتاب «تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری» اثر مهدی احمدی و محمد کاظم رحمتی و منتشرشده توسط انتشارات دارالحدیث، مرجعی تخصصی برای بررسی سیر شکل‌گیری و تحول دانش حدیث شیعه در این دوره تاریخی است. این اثر با تحلیل دقیق و مستند، به مراکز حدیثی، علم رجال، دانش درایه و فقه حدیث می‌پردازد و تحولات فکری و عملی محدثان شیعه را در این چهار سده بررسی می‌کند.

کتاب در ۵۵۴ صفحه تدوین شده و با تمرکز بر منابع اصلی و تحلیل تطبیقی، امکان فهم جریان‌های حدیثی، نقش محدثان و مکاتب علمی شیعه را برای پژوهشگران، طلاب و دانشجویان فراهم می‌آورد. مطالعه این اثر، علاوه بر آشنایی با تاریخ حدیث شیعه، به درک روش‌ها و شیوه‌های نقل و نقد احادیث نیز کمک شایانی می‌کند.

کتاب «تاریخ کلام» اثر سید حسن طالقانی و منتشرشده توسط انتشارات دارالحدیث، یک منبع جامع و کاربردی برای مطالعه و تدریس تاریخ علم کلام در مقطع کارشناسی ارشد است. این کتاب به صورت درس‌نامه‌ای منظم تدوین شده و در شانزده درس، روند شکل‌گیری و تحولات علم کلام را در طول تاریخ تحلیل می‌کند.

در درس‌های نخست، کلیات علم کلام و مفاهیم بنیادین آن تشریح شده و درس سوم به بررسی مراحل تطور علم کلام اختصاص دارد. از درس چهارم تا هشتم، تحول کلام در میان اهل سنت و مهم‌ترین مکاتب کلامی آنان معرفی می‌شود. از درس نهم تا پایان کتاب نیز، سیر تحول کلام در میان امامیه و مدارس کلامی مدینه، کوفه، قم، بغداد، ری، حله و اصفهان بررسی شده و وضعیت کلام در دوران معاصر تحلیل گردیده است.

این کتاب با ارائه مرور تاریخی، تحلیل دقیق مکاتب و مدارس کلامی، و شناخت چهره‌های برجسته کلامی، به عنوان مرجعی ارزشمند برای پژوهشگران، طلاب علوم دینی و دانشجویان رشته علوم قرآن و حدیث محسوب می‌شود. مطالعه آن، امکان درک عمیق‌تر تحولات نظری و فکری علم کلام و ارتباط آن با مسائل معاصر را فراهم می‌کند.

کتاب «تاریخ کلام امامیه» نوشته رسول رضوی و منتشرشده توسط انتشارات دارالحدیث، یک مرجع جامع و مستند درباره پیدایش، تحول و جریان‌های مختلف کلام شیعی است. این اثر با هدف ارائه گزارشی منظم و تاریخ‌مند از علم اعتقادات امامیه، حوزه‌ها و مراکز علمی کلام شیعه در جوامع اسلامی را بررسی کرده و مسیر شکل‌گیری و تکامل آن‌ها را تبیین می‌کند.

در این کتاب، شناخت حوزه‌ها و مکاتب کلامی امامیه با معرفی مسائل اعتقادی، جریان‌های فکری، دانشمندان برجسته و تألیفات آنان امکان‌پذیر شده است. نویسنده ضمن مرور سیر تاریخی کلام شیعی، به تحلیل و معرفی بزرگان کلام امامیه، دیدگاه‌ها و آثارشان پرداخته و تلاش کرده تا نقشه‌ای روشن از تکامل نظریه‌های اعتقادی در این حوزه ارائه دهد.

کتاب «تاریخ کلام امامیه» با ارائه تحلیل‌های مستند و سیستماتیک، برای پژوهشگران، طلاب حوزه‌های علمیه، دانشجویان علوم دینی و علاقه‌مندان به تاریخ اندیشه شیعی منبعی ارزشمند و کاربردی به شمار می‌رود. این اثر امکان دسترسی آسان به اطلاعات دقیق درباره حوزه‌ها، جریان‌ها، مکاتب کلامی و شخصیت‌های برجسته امامیه را فراهم می‌کند و مطالعه آن برای علاقه‌مندان به فهم عمیق‌تر تاریخ علوم اسلامی و اعتقادات شیعی توصیه می‌شود.