کتاب

کتاب «آشنایی با حدیث» از مجموعه آثار علمی انتشارات دارالحدیث و نوشته‌ی استادان دانشکده علوم حدیث، یک منبع آموزشی دقیق و معتبر برای ورود به دنیای دانش حدیث است. این کتاب با زبانی روان و علمی، به معرفی مفهوم حدیث، جایگاه آن در معارف اسلامی و نقش کلیدی آن در شناخت معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌پردازد.

در کتاب آشنایی با حدیث ابتدا معنای «حدیث» و تفاوت آن با مفاهیمی مانند سنت، خبر و روایت بررسی می‌شود. سپس خواننده با مراحل شکل‌گیری حدیث، نقل و تدوین آن، و همچنین نقش راویان و محدّثان در انتقال میراث روایی آشنا می‌شود. این کتاب با توجه به نیاز دانشجویان علوم اسلامی، محققان و علاقه‌مندان به مطالعات حدیثی، چارچوبی نظام‌مند برای فهم اولیه این دانش ارائه می‌کند.

از موضوعات مهم کتاب می‌توان به تاریخ حدیث، اقسام حدیث، معیارهای صحت و اعتبار روایات، آشنایی با منابع حدیثی شیعه و سنی، و روش‌های فهم حدیث اشاره کرد. نویسندگان این اثر، با بهره‌گیری از تجربه آموزشی و پژوهشی خود در دانشکده علوم حدیث، مباحث را به‌صورت مرحله‌ای و قابل‌فهم تدوین کرده‌اند تا مخاطب ضمن یادگیری مبانی نظری، با کاربردهای عملی دانش حدیث نیز آشنا شود.

این کتاب برای کسانی که می‌خواهند شناختی اصولی از حدیث به دست آورند و درک عمیق‌تری از منابع اسلامی پیدا کنند، انتخابی ارزشمند است. «آشنایی با حدیث» در حقیقت پلی است میان خواننده و دنیای گسترده‌ی روایات؛ دنیایی که بخش مهمی از معارف اعتقادی، فقهی، اخلاقی و تاریخی اسلام بر آن استوار است.

کتاب «آشنایی با دانش و منابع رجال» تألیف دکتر روح‌الله شهیدی و منتشرشده توسط انتشارات دارالحدیث، اثری جامع و آموزشی برای ورود نظام‌مند به علم رجال و راوی‌شناسی در مطالعات حدیثی است. این کتاب با ساختاری دقیق و دانشگاهی، به دانشجویان، طلاب و پژوهشگران کمک می‌کند تا با مبانی، اهداف، ضرورت‌ها و کارکردهای علم رجال آشنا شوند و جایگاه آن را در میان دانش‌های حدیثی به‌درستی تشخیص دهند. نویسنده در بخش نخست، کلیات علم رجال را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله معرفی می‌کند؛ از چیستی و موضوع این علم گرفته تا تفاوت آن با تاریخ انساب و تراجم، و نیز بررسی شکل‌گیری و تطور علم رجال در مکتب امامیه.

بخش دوم کتاب به شکل تخصصی بر منابع رجالی متمرکز است و مهم‌ترین آثار و ابزارهای رجالی را معرفی و تحلیل می‌کند؛ از اصول اولیه و ثانویه رجالی گرفته تا جوامع و کتاب‌های تحقیقی و حتی نرم‌افزارهای رجالی که پژوهشگران امروز به آنها نیاز دارند. این کتاب که در قالب هجده درس آموزشی تدوین شده، مرجعی کاربردی برای آشنایی با منابع معتبر رجال و روش بهره‌گیری از آن‌ها در ارزیابی روایات است. «آشنایی با دانش و منابع رجال» با زبانی روان و ساختاری منسجم، بهترین نقطه آغاز برای هر کسی است که می‌خواهد به صورت علمی و دقیق وارد حوزه راوی‌شناسی و اعتبارسنجی حدیث شود.

کتاب «آگاهی و مسئولیت» نوشته محمد محمدی ری شهری، اثری ارزشمند در حوزه اخلاق اسلامی است که رابطه میان شناخت، آگاهی و مسئولیت‌پذیری را در زندگی فردی و اجتماعی به‌صورت جامع بررسی می‌کند. این اثر که برگرفته از محتوای درس‌های اخلاقی نگارنده در مدرسه کرمانی‌های قم پیش از انقلاب اسلامی است، با ویرایشی نو در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته و به بررسی پنج محور اصلی می‌پردازد: پیوند آگاهی و مسئولیت، مسئولیت آگاهان، آگاهان مسئولیت‌پذیر، آگاهان بی‌مسئولیت و پیام‌های جاویدان. نویسنده در این کتاب با استفاده از تحلیل‌های دقیق و مثال‌های کاربردی، اهمیت آگاهی در تحقق مسئولیت و تأثیر آن بر رفتارهای فردی و اجتماعی را تبیین می‌کند و خواننده را به درک عمیق‌تری از نقش اخلاق در زندگی روزمره و اجتماعی هدایت می‌کند. این اثر نه تنها یک درسنامه اخلاقی است، بلکه راهنمای عملی برای تربیت انسان‌های مسئول و متعهد در جامعه معاصر نیز محسوب می‌شود.

کتاب آموزه امر بین امرین به قلم سید حسن طالقانی، یک پژوهش علمی و تحلیلی جامع در حوزه فاعلیت اختیاری انسان از منظر اندیشه امامیان نخستین است. این اثر به‌ویژه به بازخوانی و تحلیل نظریه امر بین امرین پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه اهل‌بیت علیهم‌السلام با ارائه این نظریه تلاش کرده‌اند تعادلی میان اختیار انسان و اراده الهی برقرار کنند. نویسنده ضمن مرور تاریخی پیدایش این مسئله، به بررسی تطورات و تقریرهای مختلف آن در طول تاریخ تشیع می‌پردازد و به‌طور دقیق، زوایای پنهان و کمتر شناخته‌شده نظریه را آشکار می‌سازد.

کتاب با استفاده از منابع معتبر تاریخی، حدیثی و کلامی، مقایسه‌ای میان نظریه امر بین امرین و دیگر مکاتب کلامی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه این نظریه توانسته است ضمن حفظ اصول اعتقادی امامیه، به پرسش‌های فلسفی و کلامی درباره رابطه میان اراده انسان و اراده خداوند پاسخ دهد. مطالعه این اثر برای پژوهشگران کلام امامیه، دانشجویان فلسفه اسلامی، و علاقه‌مندان به مباحث فقهی و کلامی، فرصتی فراهم می‌آورد تا با نگاهی تحلیلی، ابعاد نظری و عملی مسئله فاعلیت اختیاری انسان و تأثیرگذاری اندیشه‌های مختلف بر یکدیگر را به‌خوبی درک کنند.

این کتاب همچنین بازخوانی دقیق متون و منابع قدیمی را با بررسی انتقادی تقریرهای بعدی ترکیب کرده و تلاش دارد خواننده را با پیچیدگی‌ها و دلالت‌های نظریه امر بین امرین آشنا کند. نکات تاریخی، تحلیلی و فلسفی موجود در اثر، آن را به یک مرجع ارزشمند برای مطالعات کلامی و فلسفی درباره اراده و اختیار انسان در تفکر امامیه تبدیل کرده است.

آیین نگارش متون علمی با رویکرد به علوم قرآن و حدیث

فرامرز حاج منوچهری

آیین نگارش متون علمی در پی آموزش دادن قواعد و شیوه های بیان مکتوب یک پژوهش یا به تعبیر دیگر: چگونگی نوشتن یک «متن علمی» است.

طبیعی است که این آموزش برای افزودن بر اطلاعات عمومی مخاطب نیست! قرار است مخاطب با خواندن کتاب یا کتاب هایی در این زمینه و/یا حضور در کارگاه های آموزشی و کلاس های درس، سرانجام بتواند از آموخته خود برای نوشتن یک متن علمی معیارین (استاندارد) از یک پژوهش سود ببرد.

کتاب کتاب «آیین نگارش متون علمی با رویکرد به علوم قرآن و حدیث» درسنامه ای برای دانشجویان مقطع کارشناسی، در موضوع نحوه نگارش متون علمی است، که در قالب ۱۶ درس مطابق با ۱۶ جلسه آموزشی تدوین شده است.

از آنجا که طریقه و آیین نگارش متون علمی در اکثر رشته های علوم انسانی یکسان است، و تنها تفاوت هایی اندک در برخی جرئیات وجود دارد، این درسنامه می تواند برای تمامی این رشته ها تا حدّ زیادی قابل استفاده باشد؛ اما به دلیل آن که مخاطب خاص این کتاب دانشجویان رشته علوم قرآن و حدیث اند، تلاش شده است تا متن آن با متن دروس و آموزه های ایشان بیشترین هم خوانی را داشته باشد. بر اساس این، تمرکز بر همین علوم است، و مثال ها در اکثر موارد، برگرفته از موضوعات علوم قرآن و حدیث است.

در انتهای هر درس، مجموعه ای از پرسش ها و در مواردی برخی تمرین ها در نظر گرفته شده است تا در امر آموزش، کمک رسان دانشجویان باشد.

همین که مسئله ای در درسی از کتاب آمده باشد، بیانگر آن است که موضوع، آن قدر مهم بوده است که در کتاب گنجانده شود؛ اما در کنار این واقعیت، پرسش های آخر هر درس، بی سبب نیست؛ بلکه تلاشی است برای: نشان دادن اهم مباحث درس؛ آشنایی دانشجویان با سبک و سیاق سؤالات درسی؛ دلیلی برای رجوع دوباره به متن و تکرار مباحث.

کتاب آیینه یادها تألیف هادی ربانی و سید محسن موسوی، پژوهشی جامع درباره مناسبت‌های شمسی و قمری در قرآن و حدیث است که نقش این مناسبت‌ها را در زندگی دینی، عبادی و فرهنگی مسلمانان به‌طور کامل بررسی می‌کند. اثر با تحلیل منابع معتبر قرآنی و روایی، اهمیت مناسبت‌هایی مانند اعیاد، روزهای فضیلت‌دار، ماه‌های قمری و رویدادهای تاریخی مرتبط با آنان را روشن می‌سازد و کاربرد عملی آن‌ها در زندگی روزمره و برنامه‌ریزی مذهبی را توضیح می‌دهد.

این کتاب با زبان ساده و روان، همراه با توضیحات مستند و مثال‌های کاربردی، برای پژوهشگران، معلمان، مربیان دینی و عموم علاقه‌مندان به مطالعات قرآنی و حدیثی مناسب است و به‌عنوان مرجع آموزشی و تحقیقی، امکان بهره‌برداری در تدریس و پژوهش‌های دینی را فراهم می‌آورد. علاوه بر آن، آیینه یادها با ارائه تقویم مناسبت‌های دینی، مسیر فهم دقیق زمان‌ها و مناسبت‌های مهم را هموار می‌کند و به ارتقای آگاهی مذهبی و فرهنگی مخاطبان کمک شایانی می‌کند.