روز جمعه در اسلام

کتاب «فرهنگ‌نامه جمعه (فارسی – عربی)» به قلم آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری با همکاری مرتضی خوش‌نصیب اثری ماندگار در حوزه‌ی معارف اسلامی است که با هدف تبیین جایگاه معنوی، عبادی و اجتماعی روز جمعه در فرهنگ دینی مسلمانان نگاشته شده است. این اثر ارزشمند، یکی از جلدهای مجموعه‌ی بزرگ فرهنگ‌نامه‌های موضوعی قرآن و حدیث است که با نگاهی پژوهشی و نظام‌مند به آیات الهی و احادیث اهل‌بیت علیهم‌السلام، به معرفی مفاهیم بنیادین دین می‌پردازد.

در این کتاب، نویسندگان با بهره‌گیری از منابع معتبر روایی و تفسیری، ابعاد گوناگون روز جمعه را از منظر قرآن کریم و سنت نبوی مورد بررسی قرار داده‌اند. روز جمعه در اسلام تنها یک روز از هفته نیست، بلکه فرصتی برای تجدید ایمان، عبادت، دعا، همبستگی اجتماعی و رشد معنوی است. نویسنده با گردآوری صدها روایت از پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع)، نشان می‌دهد که جمعه روزی برای تزکیه، بخشش و تقرب به خداوند است.

این اثر به صورت دو زبانه (فارسی – عربی) نگارش یافته و به گونه‌ای تنظیم شده است که هم پژوهشگران فارسی‌زبان و هم دانش‌پژوهان عرب‌زبان بتوانند از آن بهره‌مند شوند. نثر فارسی کتاب ساده، روان و در عین حال دقیق و علمی است، در حالی‌که متن عربی آن وفادار به منابع اصلی حدیثی است و برای مطالعات تطبیقی میان دو زبان کاربرد فراوان دارد.

از دیگر ویژگی‌های قابل توجه کتاب می‌توان به دسته‌بندی موضوعی احادیث، تطبیق آیات و روایات، تحلیل مفهومی واژه‌ها و ارائه نکات اخلاقی و تربیتی اشاره کرد. هر بخش از کتاب با دقت علمی بالا تدوین شده و مخاطب را با ظرافت‌های عبادی، اخلاقی و اجتماعی روز جمعه آشنا می‌سازد.

این فرهنگ‌نامه همچنین به موضوعاتی مانند نماز جمعه، دعاهای مخصوص روز جمعه، فضیلت غسل جمعه، اهمیت ذکر و استغفار در این روز، و آثار معنوی دیدار مؤمنان پرداخته است. به‌علاوه، با نگاهی اجتماعی، تأثیر جمعه بر وحدت امت اسلامی، هم‌دلی مؤمنان و اصلاح روابط انسانی را نیز مورد تأکید قرار می‌دهد.

در مجموع، کتاب «فرهنگ‌نامه جمعه» اثری است جامع و پژوهشی برای هر مسلمانی که می‌خواهد به عمق معارف اسلامی درباره این روز مبارک پی ببرد و آن را به بخشی از زندگی عبادی خود تبدیل کند.