الهیات سلبی

الهیات سلبی

سید مسیح شاهچراغ

الهیات سلبی در مقابل الهیات ایجابی مسیر متفاوتی را در خداشناسی عرضه می‌کند و منکر معرفت اثباتی از خداست. اما در مدرسۀ کلامی خراسان، الهیات سلبی نقش مکمل معرفتی ایجابی را ایفا می‌کند که از آن با عنوان معرفت فطری یا قلبی یاد می‌شود. از این‌رو هرچند این مدرسه الهیات سلبی را قبول دارد، اما منکر معرفت اثباتی از خدا نیست.

از دیدگاه این مدرسه، انسان‌ها پیش از ورود به جهان کنونی، حامل معرفتی قلبی و اثباتی از خدا شده‌اند که البته در دنیا نوعاً از آن غافلند و فلسفۀ ارسال پیامبران، برداشتن حجاب غفلت و تذکر به همین فطرت و نعمت فراموش شده است. اما عقل انسان نیز می‌تواند پس از اثبات مبدأ جهان، از طریق تفسیر سلبی صفات الهی، به شناختی از خدا بدون تشبیه نائل آید و در واقع، خدایی را که قلباً شناخته است، با عقل توضیح دهد و منظور از مکمل بودن همین است، نه اینکه الهیات سلبی چیزی بر معرفت قلبی می‌افزاید. دلیل و مبنای اصلی نفی الهیات ایجابی در این مدرسۀ فکری، نفی تشبیه است.

البته در زمینۀ تفسیر چگونگی مکمل بودن الهیات سلبی، اختلاف‌نظرهایی در میان بزرگان مدرسۀ خراسان وجود دارد که به وجودشناسی صفات الهی و اثبات و نفی صفت برمی‌گردد. در بیان دیدگاه‌های مطرح در مدرسۀ خراسان، به دیدگاه آیت‌الله میرزا مهدی اصفهانی، بنیانگذار این مدرسه و سه شاگرد برجستۀ او یعنی آیت‌الله مجتبی قزوینی،آیت‌الله ملکی میانجی و آیت‌الله مروارید اکتفا کرده‌ایم.

somdn_product_page

توضیحات

الهیات سلبی

کتاب «الهیات سلبی» نوشته سید مسیح شاهچراغ و با مقدمه استاد رضا برنجکار، منتشر شده توسط انتشارات دارالحدیث، به بررسی دیدگاه مدرسه کلامی خراسان درباره خداشناسی می‌پردازد. این اثر، نقش مکمل معرفت قلبی و عقلانی انسان در شناخت خدا را تحلیل می‌کند و به بررسی مبانی نفی تشبیه و رابطه الهیات سلبی با الهیات ایجابی در اندیشه بزرگان خراسان می‌پردازد.

محتوای کتاب الهیات سلبی

این کتاب علمی و تحلیلی، پنج محور اصلی را مورد بررسی قرار می‌دهد:

  •  تبیین مفهوم الهیات سلبی و جایگاه آن در کلام اسلامی
  •  تحلیل دیدگاه‌های مدرسه خراسان درباره خداشناسی
  • نقش عقل و دل در شناخت خداوند متعال
  • بررسی مبانی نفی تشبیه و ارتباط آن با الهیات ایجابی
  •  ارائه نمونه‌ها و استناد به اندیشه بزرگان خراسان

این محتوای علمی، به خواننده امکان می‌دهد تا با شیوه‌ای دقیق و مستند، مفاهیم بنیادی کلامی و فلسفی در حوزه خداشناسی را درک کند.

ویژگی‌های برجسته کتاب

  1.  تحلیل مستند دیدگاه‌های الهیات سلبی در کلام خراسان
  2.  ترکیب معرفت قلبی و عقلانی در شناخت خداوند
  3.  مناسب برای پژوهشگران، طلاب و علاقه‌مندان الهیات
  4.  استناد دقیق به آثار بزرگان خراسان و منابع کلامی
  5.  رویکرد علمی و تحلیلی با نگارشی روان و قابل فهم

اهمیت و جایگاه کتاب

این کتاب اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا روشن می‌کند که چگونه معرفت قلبی و عقلانی انسان می‌تواند مکمل یکدیگر در درک خداوند باشد. این اثر، علاوه بر معرفی دقیق دیدگاه‌های سنتی، امکان پژوهش تطبیقی بین الهیات سلبی و ایجابی را فراهم می‌کند و مرجع ارزشمندی برای دانشجویان و محققان کلام اسلامی محسوب می‌شود.

همچنین، مطالعه این کتاب به فهم بهتر روش‌ها و مبانی کلامی خراسان در تحلیل مفاهیم خداشناسی کمک کرده و دیدگاهی جامع و مستند برای بررسی نظریات الهیات سلبی ارائه می‌دهد.

نقد و بررسی‌ها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “الهیات سلبی”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *