گزیده المحاسن

کتاب المحاسن مشتمل بر روایات متعدد و متنوع در موضوعات گوناگون است. شیخ صدوق، این کتاب را یکى از منابع مورد اطمینان و مشهور در میان فقهاى شیعه مى داند. قاضى نور اللّه شوشترى، از آن، به عنوان پنجمین کتاب معتبر شیعه و در ردیف کتب اربعه دانسته است.

کتاب محاسن از بخش هاى متعدد با عنوان های زیر تشکیل شده است:

القرائن، ثواب الاعمال، عقاب الاعمال، الصفوه و النور و الرحمه، مصابیح الظُلَم، العلل، السفر، المآکل، الماء، المنافع، المرافق.

پربرگ بودن آثار حدیثی و ظهور پاره ای از مطالب ضعیف و غیرعصری در آنها و نیز در دسترس نبودن ترجمه ی فارسی یا ترجمه ای امروزین از برخی متون حدیث کهن، گروهی را که طالب کتاب های گزیده هستند، از مطالعه آنها باز داشته است.

از این رو معاونت فرهنگی هنری مؤسسه دارالحدیث، گزیده سازی مهم ترین کتاب های حدیثی از کهن ترین آنها تا عصر حاضر را با ویژگی های زیر در دستور کار خود قرار داده و تاکنون هفت گزیده نشر یافته است:

مهمترین ویژگی های این مجموعه را می توان چنین برشمرد:

۱. شامل گزیدهٔ مهمترین متون حدیثی است.

۲. حجم هر کتاب و ترجمهٔ آن، میان یک صد تا دویست صفحه است.

۳. سعی شده است تا در ترجمهٔ احادیث، نثر معیار رعایت شود.

۴. همهٔ گزیده ها در قطع و طرح یکسان عرضه می شوند.

۵. هر گزیده شامل مقدمه، متن و نمایه است: مقذمه، به اختصار، دربردارندهٔ زندگانی و جایگاه علمی پدیدآورندهٔ کتاب و گزارشی از محتوا و ترسیم جایگاه آن درمیان متون حدیثی است. متن، شامل احادیث برگزیده همراه با اعراب، ترجمه و در صورت نیاز، شرح است. در نمایه، فهرست موضوعی کاملی در پایان هر مجموعه ارائه می شود که با رجوع به آن می توان به صورت موضوعی به احادیث دست یافت.

۶. منابع احادیث، حتی الامکان، شناسایی شده و در پانوشت هر صفحه آورده شده اند؛ جز در متونی که از مصادر اصلی به شمار می آیند.

۷. سعی شده است در گزیده ها، ترتیب مطالب رعایت شود. در مواردی که ساختار جدیدی در نظر گرفته شود، در مقذمه به آن تصریح می شود.

۸. در انتخاب احادیث، حتی الامکان، معیارهای ذیل در نظر بوده است: الف. عموم به آن نیازمند باشند؛ ب. کوتاه، گویا و کاربردی باشد؛ ج. ناظر به یکی از مسائل اعتقادی، عبادی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی، اقتصادی و… باشد، امید به زندگی را افزایش دهد و مکارم اخلاقی و اصول انسانی را تقویت کند.

۲۵۰ حدیث کوتاه، کاربردی تر در زمان ما و در سطح عموم از کتاب المحاسن، تألیف احمد بن محمد بن خالد برقی گزینش و با عنوان «گزیده المحاسن» با اعراب گذاری و ترجمه عرضه شده است.