هدف از نزول سوره زلزله

انتشارات دانشیاران مرکز  پخش کتاب درعناوین مختلف ‚کتب ادعیه یادبود اموات

منتخب مفاتیح و قران عروس در جلدهای متنوع ‚تماس با مدیریت 09201383718

هدف از نزول سوره زلزله

سوره زلزله :

نودونهمین سوره از مصحف کنونی با 8 آیه و 36 کلمه و 158 حرف که در جزء سی قرآن کریم جای گرفته و از جمله سوره های مفصلات و سوره های کوتاه نیز می باشد سوره زلزله یا زلزال نام دارد. بر اساس روایاتی این سوره جزو سوره های مدنی می باشد.

نام این سوره  از اولین آیه آن گرفته شده است در فضیلت تلاوت این سوره چنین آمده است که :سوره زلزله به منزله ربع قرآن بوده وهرکس آن را تلاوت بکند گویی سوره بقره را قرائت کرده است .

سوره زلزله از نشانه‌های روز قیامت و اینکه هر نیکوکار و بدکاری در آن روز نتیجه اعمالش را می‌بیند، سخن می‌گوید.

دلیل نامگذاری سوره زلزله :

این سوره را زلزله می‌گویند؛ چون از زلزله نهایی زمین و بر هم خوردن نظم کیهانی در آغاز قیامت سخن می‌گوید. نام دیگر آن زِلزال است؛ زیرا در آیه اول آمده است. 

مهم ترین هدف سوره زلزال یادآورى رستاخیز است.

متن سوره :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

إِذَا زُلْزِلَتِ الأرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾

 وَأَخْرَجَتِ الأرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾ 

وَقَالَ الإنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾ 

یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿۴﴾

 بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا ﴿۵﴾ 

یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿۶﴾ 

فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ ﴿٧﴾ 

وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ ﴿٨﴾  

ترجمه سوره زلزال :

بنام خداوند بخشاینده مهربان 

آنگاه که زمین به لرزش [شدید] خود لرزانیده شود، (۱)

و زمین بارهاى سنگین خود را برون افکند، (۲)

و انسان گوید: «[زمین‌] را چه شده است؟» (۳)

آن روز است که [زمین‌] خبرهاى خود را باز گوید. (۴)

[همان گونه‌] که پروردگارت بدان وحى کرده است. (۵)

آن روز، مردم [به حال‌] پراکنده برآیند تا [نتیجه‌] کارهایشان به آنان نشان داده شود. (۶)

پس هر که هم‌وزن ذرّه‌اى نیکى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۷)

و هر که هم‌وزن ذرّه‌اى بدى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۸)

آیات مشهور

فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ (آیات ۷و۸)

در این دو آیه آمده است، هرکس به اندازه ذره‌ای خوبی یا بدی کند، آن را خواهد دید.ذره مِثْقالَ» از «ثقیل» به معناى میزان سنگینى است و کلمه‌ «ذَرَّهٍ» یا به معناى کوچک‌ترین مورچه است و یا به معناى ذرات سبک پراکنده در هوا. البته امروز به اتم نیز ذرّه مى‌گویند.

منظور از «یَرَه: آن را خواهد دید»، «نتیجه عمل» یا «نامه عمل» یا «خود عمل» است .

بنابر نظر سوم، یعنی شخص در قیامت، خود عمل را مشاهده می‌کند، این دو آیه و نیزجمله «لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ» درآیه ۶ بر تجسم اعمال دلالت می‌کنند. .

در آیه ۲ آمده است در روز قیامت زمین بارهای خود (اَثقال) را بیرون می‌ریزد. علامه طباطبایی می‌نویسد بنابر نظر صحیح‌تر، مراد از «اثقال» مردگان‌اند.

گفته شده است از سه آیه پایانی این سوره، تجسم اعمال در قیامت برداشت می‌شود. یعنی اعمال آدمی به صورت‌های مناسبی در برابر او حاضر می‌شوند و همنشینی با آنها مایه نشاط یا رنج و بلا است. 

شأن نزول

از مقاتل بن سلیمان نقل شده است آیه هفتم و هشتم سوره زلزله (که می‌گوید هرکس ذره‌ای نیکی یا بدی کند، نتیجه آن را خواهد دید) در مورد دو نفر نازل شد. یکی از آنها کسی بود که می‌گفت آیه  وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّه: و خوراک را با اینکه دوستش دارند به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند.

مرا از انفاقِ مال منع می‌کند؛ چراکه آنچه دارم بسیار کم است و محبوب من نیست، و دومی کسی بود که می‌گفت گناهان کوچک به ما ضرری نمی‌رسانند. 

فضیلت قرائت سوره زلزله:

پس خداوند سبحان می‌فرماید: بندهٔ من! بهشتم را براى تو مباح کردم، در هر کجای آن خواستی ساکن شو که هیچ مانع و دافعی براى تو نیست. 

از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر کس در شب جمعه دو رکعت نماز گزارد و در هر رکعت بعد از حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت نماید خداوند او را از عذاب قبر و از سختی های هولناک قیامت ایمن می دارد.

نبی اکرم (ص ) مردی از یارانش را خطاب قرار داد و فرمود: آیا ازدواج کرده ای؟

گفت: نه زیرا چیزی ندارم که ازدواج کنم فرمودند:

آیا سوره قل هو الله احد را می دانی؟

گفت: آری حضرتش فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است سپس فرمودند:

آیا سوره قل یا ایها الکافرون را می دانی؟

– آری

فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمودند:

– آیا سوره اذا زلزلت را می دانی؟

– آری

حضرت فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است.

در ادامه عرض کردند: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن [این سور را مهر زوجه ات قرار ده]

ویژگی های سوره زلزله

محتوای سوره زلزله حول سه محور قرار گرفته است:

1) نشانه‌ های وقوع قیامت

2) شهادت زمین به اعمال آدمی در روز قیامت

3) تقسیم مردم به نیکوکار و بدکار و رسیدن هر کس به جزای اعمال خویش

خداوند در این سوره بر دقیق و سخت و عادلانه بودن روز محاکمه در قیامت تأکید می‌کند.

پیام خداوند در سوره زلزله:

1- زلزله بزرگ زمین در آستانه قیامت، امرى قطعى و حتمى است. «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها» (کلمه اذا در موردى بکار مى‌رود که امر قطعى باشد)

2- معاد جسمانى است. جسم انسانها در زمین دفن شده که در قیامت خارج مى‌شود، نه روح آنها «أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها»

3- قیامت روز تحیّر انسان است. «قالَ الْإِنْسانُ ما لَها»

4- هستى شعور دارد. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

5- زمین از گواهان قیامت است. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

6- در قیامت راه هرگونه انکار بسته است. «لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»

7- همه مردم در دادگاه عدل الهى یکسان‌اند. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

8- کیفر و پاداش الهى، بر اساس عمل است. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

9- عمل هر چه هم کوچک باشد، حساب و کتاب دارد. لذا نه گناهان را کوچک شمرید و نه عبادات را. «مِثْقالَ ذَرَّهٍ»

10- تجسم و دیدن عمل در آن روز خود عذاب یا لذت است. «یَرَهُ»

آثار و برکات سوره :

1) برای دیدن امورات عجیب در خواب :

هنگامی که خواستی در خواب امورات عجیب یا حاجت و خواسته ای را که داری ببینی که چه می شود، هنگامی که سرت را در هنگام خواب روی بالش گذاشتی، سوره زلزال را 7 مرتبه قرائت کن. پس از این کار بگو: «یا ملائکه ربّی بحق هذه السوره و من انزلها و من نزلت علیه و بحق اسماء الله علیکم و آیاته الکافه کلّها الّا ما اخْبِر تُمونی فی لیلتی هذه کذا و کذا.» یعنی در این جا ذکر حاجت می کنی که در خواب نشان دهند که چه خواهد شد. پس به اذن خداوند به تو پس از دو شب یا 5 شب در عالم رویا آنچه را که باید نشان بدهند می دهند. همه این موارد را باید در حالی که طاهر و پاکیزه و با وضو هستی انجام دهی.

2) راه رسوا کرده دزد:

  هر کس سوره زلزال را بنویسد و به سارقی بخوراند دزد به کرده خود اقرار کرده و رسوا می شود…

3) در امان بودن:

 هر کس سوره زلزال را بنویسد و با خود همراه داشته باشد یا آن را قرائت نماید  و بعد بر شخصی که از او می ترسد وارد شود از آنچه می ترسد در امان خواهد بود…

4) برای لرزش بدن :

امام صادق علیه السلام فرموده اند: …اگر [این سوره را] بر ظرف جدیدی نوشته شود و بیماری که لرزش دارد به آن بنگرد به اذن خدا تا سه روز دیگر بهبود می یابد.

5) سوره زلزال سوره جامع:

مردی به حضور رسول خدا (ص )رسید و گفت: ای رسول خدا سوره ای از قرآن بگو تا بخوانم.

پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره هایی را که با  «الر» آغاز می شود[یونس؛ هود، یوسف، ابراهیم، حجر]را بخوان. آن مرد گفت: من پیرم و مشکلاتی دارم نمی توانم آن را بخوانم.

پیامبر فرمود: سه سوره از سوره هایی را که با «حم» آغاز می شود[غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه، احقاف] را بخوان. آن مرد همان حرف سابق را تکرار کرد.

پیامبر فرمودند:  سه سوره از سوره های «مسبحات» را بخوان [حدید، حشر، صف، اعلی، جمعه، تغابن]؛  باز هم جمله پیرمرد تکرار شد و گفت:  ای رسول خدا  یک سوره جامع را بگو آنگاه رسول خدا ص فرمودند: سوره «زلزال» را قرائت کن. آنگه رسول خدا سوره زلزال را برایش قرائت کرد . وقتی به پایان  سوره رسید پیرمرد گفت: قسم به خدایی که تو را به حق مبعوث کرد همین برایم کافی است و بر  آن نمی افزایم. وقتی پیرمرد آنجا را ترک می کرد: پیامبر فرمود: آن پیرمرد رستگار شد.

سوره زلزله برای در امان ماندن

انتشارات دانشیاران مرکز  پخش کتاب درعناوین مختلف ‚کتب ادعیه یادبود اموات

منتخب مفاتیح و قران عروس در جلدهای متنوع ‚تماس با مدیریت 09201383718

سوره زلزله برای در امان ماندن

سوره زلزله :

نودونهمین سوره از مصحف کنونی با 8 آیه و 36 کلمه و 158 حرف که در جزء سی قرآن کریم جای گرفته و از جمله سوره های مفصلات و سوره های کوتاه نیز می باشد سوره زلزله یا زلزال نام دارد. بر اساس روایاتی این سوره جزو سوره های مدنی می باشد.

نام این سوره  از اولین آیه آن گرفته شده است در فضیلت تلاوت این سوره چنین آمده است که :سوره زلزله به منزله ربع قرآن بوده وهرکس آن را تلاوت بکند گویی سوره بقره را قرائت کرده است .

سوره زلزله از نشانه‌های روز قیامت و اینکه هر نیکوکار و بدکاری در آن روز نتیجه اعمالش را می‌بیند، سخن می‌گوید.

دلیل نامگذاری سوره زلزله :

این سوره را زلزله می‌گویند؛ چون از زلزله نهایی زمین و بر هم خوردن نظم کیهانی در آغاز قیامت سخن می‌گوید. نام دیگر آن زِلزال است؛ زیرا در آیه اول آمده است. 

مهم ترین هدف سوره زلزال یادآورى رستاخیز است.

متن سوره :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

إِذَا زُلْزِلَتِ الأرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾

 وَأَخْرَجَتِ الأرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾ 

وَقَالَ الإنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾ 

یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿۴﴾

 بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا ﴿۵﴾ 

یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿۶﴾ 

فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ ﴿٧﴾ 

وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ ﴿٨﴾  

ترجمه سوره زلزال :

بنام خداوند بخشاینده مهربان 

آنگاه که زمین به لرزش [شدید] خود لرزانیده شود، (۱)

و زمین بارهاى سنگین خود را برون افکند، (۲)

و انسان گوید: «[زمین‌] را چه شده است؟» (۳)

آن روز است که [زمین‌] خبرهاى خود را باز گوید. (۴)

[همان گونه‌] که پروردگارت بدان وحى کرده است. (۵)

آن روز، مردم [به حال‌] پراکنده برآیند تا [نتیجه‌] کارهایشان به آنان نشان داده شود. (۶)

پس هر که هم‌وزن ذرّه‌اى نیکى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۷)

و هر که هم‌وزن ذرّه‌اى بدى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۸)

آیات مشهور

فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ (آیات ۷و۸)

در این دو آیه آمده است، هرکس به اندازه ذره‌ای خوبی یا بدی کند، آن را خواهد دید.ذره مِثْقالَ» از «ثقیل» به معناى میزان سنگینى است و کلمه‌ «ذَرَّهٍ» یا به معناى کوچک‌ترین مورچه است و یا به معناى ذرات سبک پراکنده در هوا. البته امروز به اتم نیز ذرّه مى‌گویند.

منظور از «یَرَه: آن را خواهد دید»، «نتیجه عمل» یا «نامه عمل» یا «خود عمل» است .

بنابر نظر سوم، یعنی شخص در قیامت، خود عمل را مشاهده می‌کند، این دو آیه و نیزجمله «لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ» درآیه ۶ بر تجسم اعمال دلالت می‌کنند. .

در آیه ۲ آمده است در روز قیامت زمین بارهای خود (اَثقال) را بیرون می‌ریزد. علامه طباطبایی می‌نویسد بنابر نظر صحیح‌تر، مراد از «اثقال» مردگان‌اند.

گفته شده است از سه آیه پایانی این سوره، تجسم اعمال در قیامت برداشت می‌شود. یعنی اعمال آدمی به صورت‌های مناسبی در برابر او حاضر می‌شوند و همنشینی با آنها مایه نشاط یا رنج و بلا است. 

شأن نزول

از مقاتل بن سلیمان نقل شده است آیه هفتم و هشتم سوره زلزله (که می‌گوید هرکس ذره‌ای نیکی یا بدی کند، نتیجه آن را خواهد دید) در مورد دو نفر نازل شد. یکی از آنها کسی بود که می‌گفت آیه  وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّه: و خوراک را با اینکه دوستش دارند به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند.

مرا از انفاقِ مال منع می‌کند؛ چراکه آنچه دارم بسیار کم است و محبوب من نیست، و دومی کسی بود که می‌گفت گناهان کوچک به ما ضرری نمی‌رسانند. 

فضیلت قرائت سوره زلزله:

پس خداوند سبحان می‌فرماید: بندهٔ من! بهشتم را براى تو مباح کردم، در هر کجای آن خواستی ساکن شو که هیچ مانع و دافعی براى تو نیست. 

از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر کس در شب جمعه دو رکعت نماز گزارد و در هر رکعت بعد از حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت نماید خداوند او را از عذاب قبر و از سختی های هولناک قیامت ایمن می دارد.

نبی اکرم (ص ) مردی از یارانش را خطاب قرار داد و فرمود: آیا ازدواج کرده ای؟

گفت: نه زیرا چیزی ندارم که ازدواج کنم فرمودند:

آیا سوره قل هو الله احد را می دانی؟

گفت: آری حضرتش فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است سپس فرمودند:

آیا سوره قل یا ایها الکافرون را می دانی؟

– آری

فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمودند:

– آیا سوره اذا زلزلت را می دانی؟

– آری

حضرت فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است.

در ادامه عرض کردند: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن [این سور را مهر زوجه ات قرار ده]

ویژگی های سوره زلزله

محتوای سوره زلزله حول سه محور قرار گرفته است:

1) نشانه‌ های وقوع قیامت

2) شهادت زمین به اعمال آدمی در روز قیامت

3) تقسیم مردم به نیکوکار و بدکار و رسیدن هر کس به جزای اعمال خویش

خداوند در این سوره بر دقیق و سخت و عادلانه بودن روز محاکمه در قیامت تأکید می‌کند.

پیام خداوند در سوره زلزله:

1- زلزله بزرگ زمین در آستانه قیامت، امرى قطعى و حتمى است. «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها» (کلمه اذا در موردى بکار مى‌رود که امر قطعى باشد)

2- معاد جسمانى است. جسم انسانها در زمین دفن شده که در قیامت خارج مى‌شود، نه روح آنها «أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها»

3- قیامت روز تحیّر انسان است. «قالَ الْإِنْسانُ ما لَها»

4- هستى شعور دارد. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

5- زمین از گواهان قیامت است. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

6- در قیامت راه هرگونه انکار بسته است. «لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»

7- همه مردم در دادگاه عدل الهى یکسان‌اند. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

8- کیفر و پاداش الهى، بر اساس عمل است. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

9- عمل هر چه هم کوچک باشد، حساب و کتاب دارد. لذا نه گناهان را کوچک شمرید و نه عبادات را. «مِثْقالَ ذَرَّهٍ»

10- تجسم و دیدن عمل در آن روز خود عذاب یا لذت است. «یَرَهُ»

آثار و برکات سوره :

1) برای دیدن امورات عجیب در خواب :

هنگامی که خواستی در خواب امورات عجیب یا حاجت و خواسته ای را که داری ببینی که چه می شود، هنگامی که سرت را در هنگام خواب روی بالش گذاشتی، سوره زلزال را 7 مرتبه قرائت کن. پس از این کار بگو: «یا ملائکه ربّی بحق هذه السوره و من انزلها و من نزلت علیه و بحق اسماء الله علیکم و آیاته الکافه کلّها الّا ما اخْبِر تُمونی فی لیلتی هذه کذا و کذا.» یعنی در این جا ذکر حاجت می کنی که در خواب نشان دهند که چه خواهد شد. پس به اذن خداوند به تو پس از دو شب یا 5 شب در عالم رویا آنچه را که باید نشان بدهند می دهند. همه این موارد را باید در حالی که طاهر و پاکیزه و با وضو هستی انجام دهی.

2) راه رسوا کرده دزد:

  هر کس سوره زلزال را بنویسد و به سارقی بخوراند دزد به کرده خود اقرار کرده و رسوا می شود…

3) در امان بودن:

 هر کس سوره زلزال را بنویسد و با خود همراه داشته باشد یا آن را قرائت نماید  و بعد بر شخصی که از او می ترسد وارد شود از آنچه می ترسد در امان خواهد بود…

4) برای لرزش بدن :

امام صادق علیه السلام فرموده اند: …اگر [این سوره را] بر ظرف جدیدی نوشته شود و بیماری که لرزش دارد به آن بنگرد به اذن خدا تا سه روز دیگر بهبود می یابد.

5) سوره زلزال سوره جامع:

مردی به حضور رسول خدا (ص )رسید و گفت: ای رسول خدا سوره ای از قرآن بگو تا بخوانم.

پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره هایی را که با  «الر» آغاز می شود[یونس؛ هود، یوسف، ابراهیم، حجر]را بخوان. آن مرد گفت: من پیرم و مشکلاتی دارم نمی توانم آن را بخوانم.

پیامبر فرمود: سه سوره از سوره هایی را که با «حم» آغاز می شود[غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه، احقاف] را بخوان. آن مرد همان حرف سابق را تکرار کرد.

پیامبر فرمودند:  سه سوره از سوره های «مسبحات» را بخوان [حدید، حشر، صف، اعلی، جمعه، تغابن]؛  باز هم جمله پیرمرد تکرار شد و گفت:  ای رسول خدا  یک سوره جامع را بگو آنگاه رسول خدا ص فرمودند: سوره «زلزال» را قرائت کن. آنگه رسول خدا سوره زلزال را برایش قرائت کرد . وقتی به پایان  سوره رسید پیرمرد گفت: قسم به خدایی که تو را به حق مبعوث کرد همین برایم کافی است و بر  آن نمی افزایم. وقتی پیرمرد آنجا را ترک می کرد: پیامبر فرمود: آن پیرمرد رستگار شد.

سوره زلزله برای ازدواج

انتشارات دانشیاران مرکز  پخش کتاب درعناوین مختلف ‚کتب ادعیه یادبود اموات

منتخب مفاتیح و قران عروس در جلدهای متنوع ‚تماس با مدیریت 09201383718

سوره زلزله برای ازدواج

سوره زلزله :

نودونهمین سوره از مصحف کنونی با 8 آیه و 36 کلمه و 158 حرف که در جزء سی قرآن کریم جای گرفته و از جمله سوره های مفصلات و سوره های کوتاه نیز می باشد سوره زلزله یا زلزال نام دارد. بر اساس روایاتی این سوره جزو سوره های مدنی می باشد.

نام این سوره  از اولین آیه آن گرفته شده است در فضیلت تلاوت این سوره چنین آمده است که :سوره زلزله به منزله ربع قرآن بوده وهرکس آن را تلاوت بکند گویی سوره بقره را قرائت کرده است .

سوره زلزله از نشانه‌های روز قیامت و اینکه هر نیکوکار و بدکاری در آن روز نتیجه اعمالش را می‌بیند، سخن می‌گوید.

دلیل نامگذاری سوره زلزله :

این سوره را زلزله می‌گویند؛ چون از زلزله نهایی زمین و بر هم خوردن نظم کیهانی در آغاز قیامت سخن می‌گوید. نام دیگر آن زِلزال است؛ زیرا در آیه اول آمده است. 

مهم ترین هدف سوره زلزال یادآورى رستاخیز است.

متن سوره :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

إِذَا زُلْزِلَتِ الأرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾

 وَأَخْرَجَتِ الأرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾ 

وَقَالَ الإنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾ 

یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿۴﴾

 بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا ﴿۵﴾ 

یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿۶﴾ 

فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ ﴿٧﴾ 

وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ ﴿٨﴾  

ترجمه سوره زلزال :

بنام خداوند بخشاینده مهربان 

آنگاه که زمین به لرزش [شدید] خود لرزانیده شود، (۱)

و زمین بارهاى سنگین خود را برون افکند، (۲)

و انسان گوید: «[زمین‌] را چه شده است؟» (۳)

آن روز است که [زمین‌] خبرهاى خود را باز گوید. (۴)

[همان گونه‌] که پروردگارت بدان وحى کرده است. (۵)

آن روز، مردم [به حال‌] پراکنده برآیند تا [نتیجه‌] کارهایشان به آنان نشان داده شود. (۶)

پس هر که هم‌وزن ذرّه‌اى نیکى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۷)

و هر که هم‌وزن ذرّه‌اى بدى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۸)

آیات مشهور

فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ (آیات ۷و۸)

در این دو آیه آمده است، هرکس به اندازه ذره‌ای خوبی یا بدی کند، آن را خواهد دید.ذره مِثْقالَ» از «ثقیل» به معناى میزان سنگینى است و کلمه‌ «ذَرَّهٍ» یا به معناى کوچک‌ترین مورچه است و یا به معناى ذرات سبک پراکنده در هوا. البته امروز به اتم نیز ذرّه مى‌گویند.

منظور از «یَرَه: آن را خواهد دید»، «نتیجه عمل» یا «نامه عمل» یا «خود عمل» است .

بنابر نظر سوم، یعنی شخص در قیامت، خود عمل را مشاهده می‌کند، این دو آیه و نیزجمله «لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ» درآیه ۶ بر تجسم اعمال دلالت می‌کنند. .

در آیه ۲ آمده است در روز قیامت زمین بارهای خود (اَثقال) را بیرون می‌ریزد. علامه طباطبایی می‌نویسد بنابر نظر صحیح‌تر، مراد از «اثقال» مردگان‌اند.

گفته شده است از سه آیه پایانی این سوره، تجسم اعمال در قیامت برداشت می‌شود. یعنی اعمال آدمی به صورت‌های مناسبی در برابر او حاضر می‌شوند و همنشینی با آنها مایه نشاط یا رنج و بلا است. 

شأن نزول

از مقاتل بن سلیمان نقل شده است آیه هفتم و هشتم سوره زلزله (که می‌گوید هرکس ذره‌ای نیکی یا بدی کند، نتیجه آن را خواهد دید) در مورد دو نفر نازل شد. یکی از آنها کسی بود که می‌گفت آیه  وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّه: و خوراک را با اینکه دوستش دارند به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند.

مرا از انفاقِ مال منع می‌کند؛ چراکه آنچه دارم بسیار کم است و محبوب من نیست، و دومی کسی بود که می‌گفت گناهان کوچک به ما ضرری نمی‌رسانند. 

فضیلت قرائت سوره زلزله:

پس خداوند سبحان می‌فرماید: بندهٔ من! بهشتم را براى تو مباح کردم، در هر کجای آن خواستی ساکن شو که هیچ مانع و دافعی براى تو نیست. 

خواص سوره زلزله برای ازدواج :

از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر کس در شب جمعه دو رکعت نماز گزارد و در هر رکعت بعد از حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت نماید خداوند او را از عذاب قبر و از سختی های هولناک قیامت ایمن می دارد.

نبی اکرم (ص ) مردی از یارانش را خطاب قرار داد و فرمود: آیا ازدواج کرده ای؟

گفت: نه زیرا چیزی ندارم که ازدواج کنم فرمودند:

آیا سوره قل هو الله احد را می دانی؟

گفت: آری حضرتش فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است سپس فرمودند:

آیا سوره قل یا ایها الکافرون را می دانی؟

– آری

فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمودند:

– آیا سوره اذا زلزلت را می دانی؟

– آری

حضرت فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است.

در ادامه عرض کردند: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن [این سور را مهر زوجه ات قرار ده]

ویژگی های سوره زلزله

محتوای سوره زلزله حول سه محور قرار گرفته است:

1) نشانه‌ های وقوع قیامت

2) شهادت زمین به اعمال آدمی در روز قیامت

3) تقسیم مردم به نیکوکار و بدکار و رسیدن هر کس به جزای اعمال خویش

خداوند در این سوره بر دقیق و سخت و عادلانه بودن روز محاکمه در قیامت تأکید می‌کند.

پیام خداوند در سوره زلزله:

1- زلزله بزرگ زمین در آستانه قیامت، امرى قطعى و حتمى است. «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها» (کلمه اذا در موردى بکار مى‌رود که امر قطعى باشد)

2- معاد جسمانى است. جسم انسانها در زمین دفن شده که در قیامت خارج مى‌شود، نه روح آنها «أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها»

3- قیامت روز تحیّر انسان است. «قالَ الْإِنْسانُ ما لَها»

4- هستى شعور دارد. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

5- زمین از گواهان قیامت است. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

6- در قیامت راه هرگونه انکار بسته است. «لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»

7- همه مردم در دادگاه عدل الهى یکسان‌اند. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

8- کیفر و پاداش الهى، بر اساس عمل است. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

9- عمل هر چه هم کوچک باشد، حساب و کتاب دارد. لذا نه گناهان را کوچک شمرید و نه عبادات را. «مِثْقالَ ذَرَّهٍ»

10- تجسم و دیدن عمل در آن روز خود عذاب یا لذت است. «یَرَهُ»

آثار و برکات سوره :

1) برای دیدن امورات عجیب در خواب :

هنگامی که خواستی در خواب امورات عجیب یا حاجت و خواسته ای را که داری ببینی که چه می شود، هنگامی که سرت را در هنگام خواب روی بالش گذاشتی، سوره زلزال را 7 مرتبه قرائت کن. پس از این کار بگو: «یا ملائکه ربّی بحق هذه السوره و من انزلها و من نزلت علیه و بحق اسماء الله علیکم و آیاته الکافه کلّها الّا ما اخْبِر تُمونی فی لیلتی هذه کذا و کذا.» یعنی در این جا ذکر حاجت می کنی که در خواب نشان دهند که چه خواهد شد. پس به اذن خداوند به تو پس از دو شب یا 5 شب در عالم رویا آنچه را که باید نشان بدهند می دهند. همه این موارد را باید در حالی که طاهر و پاکیزه و با وضو هستی انجام دهی.

2) راه رسوا کرده دزد:

  هر کس سوره زلزال را بنویسد و به سارقی بخوراند دزد به کرده خود اقرار کرده و رسوا می شود…

3) در امان بودن:

 هر کس سوره زلزال را بنویسد و با خود همراه داشته باشد یا آن را قرائت نماید  و بعد بر شخصی که از او می ترسد وارد شود از آنچه می ترسد در امان خواهد بود…

4) برای لرزش بدن :

امام صادق علیه السلام فرموده اند: …اگر [این سوره را] بر ظرف جدیدی نوشته شود و بیماری که لرزش دارد به آن بنگرد به اذن خدا تا سه روز دیگر بهبود می یابد.

5) سوره زلزال سوره جامع:

مردی به حضور رسول خدا (ص )رسید و گفت: ای رسول خدا سوره ای از قرآن بگو تا بخوانم.

پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره هایی را که با  «الر» آغاز می شود[یونس؛ هود، یوسف، ابراهیم، حجر]را بخوان. آن مرد گفت: من پیرم و مشکلاتی دارم نمی توانم آن را بخوانم.

پیامبر فرمود: سه سوره از سوره هایی را که با «حم» آغاز می شود[غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه، احقاف] را بخوان. آن مرد همان حرف سابق را تکرار کرد.

پیامبر فرمودند:  سه سوره از سوره های «مسبحات» را بخوان [حدید، حشر، صف، اعلی، جمعه، تغابن]؛  باز هم جمله پیرمرد تکرار شد و گفت:  ای رسول خدا  یک سوره جامع را بگو آنگاه رسول خدا ص فرمودند: سوره «زلزال» را قرائت کن. آنگه رسول خدا سوره زلزال را برایش قرائت کرد . وقتی به پایان  سوره رسید پیرمرد گفت: قسم به خدایی که تو را به حق مبعوث کرد همین برایم کافی است و بر  آن نمی افزایم. وقتی پیرمرد آنجا را ترک می کرد: پیامبر فرمود: آن پیرمرد رستگار شد.

پیام خداوند درسوره زلزله

انتشارات دانشیاران مرکز  پخش کتاب درعناوین مختلف ‚کتب ادعیه یادبود اموات

منتخب مفاتیح و قران عروس در جلدهای متنوع ‚تماس با مدیریت 09201383718

پیام خداوند درسوره زلزله

سوره زلزله :

نودونهمین سوره از مصحف کنونی با 8 آیه و 36 کلمه و 158 حرف که در جزء سی قرآن کریم جای گرفته و از جمله سوره های مفصلات و سوره های کوتاه نیز می باشد سوره زلزله یا زلزال نام دارد. بر اساس روایاتی این سوره جزو سوره های مدنی می باشد.

نام این سوره  از اولین آیه آن گرفته شده است در فضیلت تلاوت این سوره چنین آمده است که :سوره زلزله به منزله ربع قرآن بوده وهرکس آن را تلاوت بکند گویی سوره بقره را قرائت کرده است .

سوره زلزله از نشانه‌های روز قیامت و اینکه هر نیکوکار و بدکاری در آن روز نتیجه اعمالش را می‌بیند، سخن می‌گوید.

دلیل نامگذاری سوره زلزله :

این سوره را زلزله می‌گویند؛ چون از زلزله نهایی زمین و بر هم خوردن نظم کیهانی در آغاز قیامت سخن می‌گوید. نام دیگر آن زِلزال است؛ زیرا در آیه اول آمده است. 

مهم ترین هدف سوره زلزال یادآورى رستاخیز است.

متن سوره :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

إِذَا زُلْزِلَتِ الأرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾

 وَأَخْرَجَتِ الأرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾ 

وَقَالَ الإنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾ 

یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿۴﴾

 بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا ﴿۵﴾ 

یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿۶﴾ 

فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ ﴿٧﴾ 

وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ ﴿٨﴾  

ترجمه سوره زلزال :

بنام خداوند بخشاینده مهربان 

آنگاه که زمین به لرزش [شدید] خود لرزانیده شود، (۱)

و زمین بارهاى سنگین خود را برون افکند، (۲)

و انسان گوید: «[زمین‌] را چه شده است؟» (۳)

آن روز است که [زمین‌] خبرهاى خود را باز گوید. (۴)

[همان گونه‌] که پروردگارت بدان وحى کرده است. (۵)

آن روز، مردم [به حال‌] پراکنده برآیند تا [نتیجه‌] کارهایشان به آنان نشان داده شود. (۶)

پس هر که هم‌وزن ذرّه‌اى نیکى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۷)

و هر که هم‌وزن ذرّه‌اى بدى کند [نتیجه‌] آن را خواهد دید. (۸)

آیات مشهور

فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَهُ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ (آیات ۷و۸)

در این دو آیه آمده است، هرکس به اندازه ذره‌ای خوبی یا بدی کند، آن را خواهد دید.ذره مِثْقالَ» از «ثقیل» به معناى میزان سنگینى است و کلمه‌ «ذَرَّهٍ» یا به معناى کوچک‌ترین مورچه است و یا به معناى ذرات سبک پراکنده در هوا. البته امروز به اتم نیز ذرّه مى‌گویند.

منظور از «یَرَه: آن را خواهد دید»، «نتیجه عمل» یا «نامه عمل» یا «خود عمل» است .

بنابر نظر سوم، یعنی شخص در قیامت، خود عمل را مشاهده می‌کند، این دو آیه و نیزجمله «لِیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ» درآیه ۶ بر تجسم اعمال دلالت می‌کنند. .

در آیه ۲ آمده است در روز قیامت زمین بارهای خود (اَثقال) را بیرون می‌ریزد. علامه طباطبایی می‌نویسد بنابر نظر صحیح‌تر، مراد از «اثقال» مردگان‌اند.

گفته شده است از سه آیه پایانی این سوره، تجسم اعمال در قیامت برداشت می‌شود. یعنی اعمال آدمی به صورت‌های مناسبی در برابر او حاضر می‌شوند و همنشینی با آنها مایه نشاط یا رنج و بلا است. 

شأن نزول

از مقاتل بن سلیمان نقل شده است آیه هفتم و هشتم سوره زلزله (که می‌گوید هرکس ذره‌ای نیکی یا بدی کند، نتیجه آن را خواهد دید) در مورد دو نفر نازل شد. یکی از آنها کسی بود که می‌گفت آیه  وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّه: و خوراک را با اینکه دوستش دارند به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند.

مرا از انفاقِ مال منع می‌کند؛ چراکه آنچه دارم بسیار کم است و محبوب من نیست، و دومی کسی بود که می‌گفت گناهان کوچک به ما ضرری نمی‌رسانند. 

فضیلت قرائت سوره زلزله:

پس خداوند سبحان می‌فرماید: بندهٔ من! بهشتم را براى تو مباح کردم، در هر کجای آن خواستی ساکن شو که هیچ مانع و دافعی براى تو نیست. 

از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر کس در شب جمعه دو رکعت نماز گزارد و در هر رکعت بعد از حمد پانزده بار سوره زلزال را قرائت نماید خداوند او را از عذاب قبر و از سختی های هولناک قیامت ایمن می دارد.

نبی اکرم (ص ) مردی از یارانش را خطاب قرار داد و فرمود: آیا ازدواج کرده ای؟

گفت: نه زیرا چیزی ندارم که ازدواج کنم فرمودند:

آیا سوره قل هو الله احد را می دانی؟

گفت: آری حضرتش فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است سپس فرمودند:

آیا سوره قل یا ایها الکافرون را می دانی؟

– آری

فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است. سپس فرمودند:

– آیا سوره اذا زلزلت را می دانی؟

– آری

حضرت فرمودند: این سوره یک چهارم قرآن است.

در ادامه عرض کردند: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن [این سور را مهر زوجه ات قرار ده]

ویژگی های سوره زلزله

محتوای سوره زلزله حول سه محور قرار گرفته است:

1) نشانه‌ های وقوع قیامت

2) شهادت زمین به اعمال آدمی در روز قیامت

3) تقسیم مردم به نیکوکار و بدکار و رسیدن هر کس به جزای اعمال خویش

خداوند در این سوره بر دقیق و سخت و عادلانه بودن روز محاکمه در قیامت تأکید می‌کند.

پیام خداوند در سوره زلزله:

1- زلزله بزرگ زمین در آستانه قیامت، امرى قطعى و حتمى است. «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها» (کلمه اذا در موردى بکار مى‌رود که امر قطعى باشد)

2- معاد جسمانى است. جسم انسانها در زمین دفن شده که در قیامت خارج مى‌شود، نه روح آنها «أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها»

3- قیامت روز تحیّر انسان است. «قالَ الْإِنْسانُ ما لَها»

4- هستى شعور دارد. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

5- زمین از گواهان قیامت است. «یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها»

6- در قیامت راه هرگونه انکار بسته است. «لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ»

7- همه مردم در دادگاه عدل الهى یکسان‌اند. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

8- کیفر و پاداش الهى، بر اساس عمل است. فَمَنْ یَعْمَلْ‌ … فَمَنْ یَعْمَلْ‌ …

9- عمل هر چه هم کوچک باشد، حساب و کتاب دارد. لذا نه گناهان را کوچک شمرید و نه عبادات را. «مِثْقالَ ذَرَّهٍ»

10- تجسم و دیدن عمل در آن روز خود عذاب یا لذت است. «یَرَهُ»

آثار و برکات سوره :

1) برای دیدن امورات عجیب در خواب :

هنگامی که خواستی در خواب امورات عجیب یا حاجت و خواسته ای را که داری ببینی که چه می شود، هنگامی که سرت را در هنگام خواب روی بالش گذاشتی، سوره زلزال را 7 مرتبه قرائت کن. پس از این کار بگو: «یا ملائکه ربّی بحق هذه السوره و من انزلها و من نزلت علیه و بحق اسماء الله علیکم و آیاته الکافه کلّها الّا ما اخْبِر تُمونی فی لیلتی هذه کذا و کذا.» یعنی در این جا ذکر حاجت می کنی که در خواب نشان دهند که چه خواهد شد. پس به اذن خداوند به تو پس از دو شب یا 5 شب در عالم رویا آنچه را که باید نشان بدهند می دهند. همه این موارد را باید در حالی که طاهر و پاکیزه و با وضو هستی انجام دهی.

2) راه رسوا کرده دزد:

  هر کس سوره زلزال را بنویسد و به سارقی بخوراند دزد به کرده خود اقرار کرده و رسوا می شود…

3) در امان بودن:

 هر کس سوره زلزال را بنویسد و با خود همراه داشته باشد یا آن را قرائت نماید  و بعد بر شخصی که از او می ترسد وارد شود از آنچه می ترسد در امان خواهد بود…

4) برای لرزش بدن :

امام صادق علیه السلام فرموده اند: …اگر [این سوره را] بر ظرف جدیدی نوشته شود و بیماری که لرزش دارد به آن بنگرد به اذن خدا تا سه روز دیگر بهبود می یابد.

5) سوره زلزال سوره جامع:

مردی به حضور رسول خدا (ص )رسید و گفت: ای رسول خدا سوره ای از قرآن بگو تا بخوانم.

پیامبر فرمودند: سه سوره از سوره هایی را که با  «الر» آغاز می شود[یونس؛ هود، یوسف، ابراهیم، حجر]را بخوان. آن مرد گفت: من پیرم و مشکلاتی دارم نمی توانم آن را بخوانم.

پیامبر فرمود: سه سوره از سوره هایی را که با «حم» آغاز می شود[غافر، فصلت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه، احقاف] را بخوان. آن مرد همان حرف سابق را تکرار کرد.

پیامبر فرمودند:  سه سوره از سوره های «مسبحات» را بخوان [حدید، حشر، صف، اعلی، جمعه، تغابن]؛  باز هم جمله پیرمرد تکرار شد و گفت:  ای رسول خدا  یک سوره جامع را بگو آنگاه رسول خدا ص فرمودند: سوره «زلزال» را قرائت کن. آنگه رسول خدا سوره زلزال را برایش قرائت کرد . وقتی به پایان  سوره رسید پیرمرد گفت: قسم به خدایی که تو را به حق مبعوث کرد همین برایم کافی است و بر  آن نمی افزایم. وقتی پیرمرد آنجا را ترک می کرد: پیامبر فرمود: آن پیرمرد رستگار شد.