فضیلت و اهمیت

زیارت عاشورا معروف‌ترین زیارت‌نامه امام حسین(ع) است. این زیارت‌نامه حدیث قدسی و از سوی خداوند رسیده است.^[۱] شیعیان و علمای شیعه در ایام مختلف سال آن را به تنهایی یا به صورت جمعی قرائت می‌کنند.^[۲] گفته شده تداوم خواندن این زیارت، آثار و برکات ویژه‌ای به دنبال دارد.^[۳]

به گفته میرزا ابوالفضل تهرانی، از علمای شیعه در قرن سیزده و چهاردهم قمری، از زیارت عاشورا در برآورده شدن حاجات، آن قدر برکات و منافع دنیوی و آثار و خواص شگفت‌آور نقل شده است که قابل شمارش نیست.^[۴]

برپایه روایت صفوان بن مهران، امام صادق(ع) و پدران معصوم آن حضرت ضمانت کرده‌اند .که هر کس این زیارت و دعای بعد از آن را از دور یا نزدیک بخواند. زیارتش مقبول درگاه خدا، دعایش مستجاب، حاجاتش برآورده شده. مورد شفاعت قرار گرفته و حتی شفاعتش درباره دیگران نیز پذیرفته شده. و اهل بهشت خواهد بود.^[۵] در پایان روایت صفوان آمده است: .ای صفوان هرگاه حاجتی داشتی، در هر مکان که بودی. این زیارت و دعای بعد از آن را بخوان. و حاجتت را از خدا بخواه که از جانب خداوند برآورده خواهد شد.^[۶]

به گفته میرزا جواد تبریزی، از مراجع تقلید معاصر. در اهمیت این زیارت‌نامه همین بس که علمای بزرگ شیعه همچون ابن قولویه. شیخ طوسی، ابن مشهدی، سید ابن طاووس.علامه حلی، شهید اول و دیگران در طی قرون متمادی آن را نقل کرده‌اند.^[۷]

ثواب قرائت زیارت عاشورا

براساس روایتی که علقمه بن محمد حضرمی از امام باقر(ع) نقل کرده است.کسی که پس از سلام بر امام حسین و دو رکعت نماز، زیارت عاشورا را بخواند، هزار هزار حسنه به او عطا می‌شود، هزار هزار گناه از او محو می‌شود و هزار هزار درجه بالا می‌رود .و از کسانی خواهد بود که در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسیده‌اند. هم درجه با آنان خواهد بود. همچنین او در ثواب تمام انبیا، رسولان و هر کس که امام حسین را از روز شهادتش تا کنون زیارت کرده است.

شریک خواهد بود.^[۸] در این روایت آمده است که امام پنجم شیعیان بعد از نقل این زیارت، فرمود: «ای علقمه! اگر توانستی هر روز از عمرت حسین(ع) را با این زیارت‌نامه، زیارت کنی. این کار را انجام بده، پس برای تو ثواب تمام این زیارت است.»^[۹] بر پایه روایت مذکور، کسی که با این زیارت‌نامه، امام حسین(ع) را در روز عاشورا از دور زیارت کند، تمام آن ثواب‌ها نیز برایش نوشته می‌شود.^[۱۰]

اعتبار سندی زیارت عاشورا

به گفته آیت الله سید موسی شبیری زنجانی، حدیث‌شناس و عالم رجالی شیعه، علمای امامیه درباره وثاقت سند زیارت عاشورا اجماع دارند .و همه آنها اصل زیارت عاشورا را امری قطعی و مسلم می‌دانند.^[۱۱] آیت الله شبیری هم‌چنین معتقد است علاوه بر تاییدات غیبی که زیارت عاشورا دارد، سند نقل شده در کتاب مصباح المتهجد سندی صحیح است. ^[۱۲] او از دو طریق صحت این سند را تبیین می‌کند.^[۱۳] آیت الله میرزا جواد تبریزی نیز معتقد است که زیارت عاشورا نیازی به بررسی سندی ندارد؛ زیرا این زیارت، مشهور و جزو شعارها و باورهای شیعه شده است و مضامین آن نیز در روایات صحیح وجود دارد.^[۱۴]

قدیمی‌ترین متنی^{[نیازمند منبع]} که زیارت عاشورا در آن نقل شده، کامل الزیارات^[۱۵] نوشته ابن قولویه در قرن چهارم هجری است. در این کتاب، متن زیارت عاشورا از امام باقر(ع) نقل شده است.^[۱۶] به گفته ابوالمعالی محمد کلباسی،^[۱۷] از مجتهدان قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد^[۱۸]، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(ع) نقل کرده است.^{[یادداشت ۱]} برخی از محققان معاصر معتقدند شیخ طوسی زیارت عاشورا را از کامل الزیارات نقل کرده است.^[۱۹]

در متن زیارت عاشورای نقل شده از سوی ابن قولویه و شیخ طوسی، اختلافاتی وجود دارد. همچنین در محتوای زیارت عاشورا، شواهدی هست که نشان می‌دهد این زیارت در اواخر حکومت امویان بیان شده است.^[۲۰]

زیارت عاشورا زیارت‌نامه‌ای برای زیارت امام حسین(ع) و دیگر شهدای کربلا در روز عاشورا است. این زیارتنامه حدیث قدسی است و از امام محمد باقر(ع) نقل شده است. سند این زیارت را صحیح و بی‌نیاز از بررسی دانسته‌اند.

درباره‌ی کتاب ارتباط با خدا

کتاب دعا ارتباط با خدا که با عناوین «مناجات الصالحین» و «مناجات العارفین» هم مشهور است منتخب مجموعه‌ای از زیارات مشهوره، سوره‌های قرآن، نمازها، دعاها و نماز مستحبی و زیارتنامه‌هایی است که از کتاب شریف «مفاتیح الجنان» برگزیده شده‌اند. دعاهای این کتاب شامل دعای فرج، دعای ندبه، ابوحمزه ثمالی، مجیر، امین‌الله، توسل، جوشن‌کبیر، کمیل، زیارت عاشورا و همچنین اعمال شب و روز‌های ماه رمضان، نمازهای مخصوص ماه مبارک و دعاهای مخصوص روزهای ماه رمضان آورده شده است. در کتاب علامت‌های وقف و اعراب‌گذاری رعایت شده تا خوانندگان از طریق آن بتوانند دعاها را درست قرائت کنند.

فضیلت ادعیه‌های منتخب کتاب

دعای توسل

«محمد بن بابویه» دعای توسل را از ائمه معصومین نقل کرده است و «علامه مجلسی» این دعا را در کتاب «بحارالانوار» آورده است. مرحوم «آیت‌الله روح‌الله شاه‌آبادی» در فضیلت این دعا گفت که قرائت روزانه‌ی این دعا باعث برآورده شدن حاجات می‌شود و ایمان انسان را زیاد می‌کند.

دعای ندبه

نُدبه به معنای فراخوانی، گریه و ناله است. این دعا از دعاهای بسیار مشهوری است که در فراق و استغاثه از امام زمان (عج) خوانده می‌شود. مستحب است دعای ندبه در چهار عید فطر، قربان، غدیر و جمعه خوانده شود. این دعا را «علی بن طاووس» به نقل  از امام صادق(ع) در کتاب «اقبال الاعمال» آورده است. بهتر است دعای ندبه قبل از طلوع آفتاب در صبح‌های جمعه خوانده شود.

دعای جوشن کبیر

یکی از دعاهایی که مستحب است در شب پرخیر و برکت قدر خوانده شود، دعای جوشن کبیر است. این دعا صد بند دارد و در هر بند، به‌جز بند 55 که‌ یازده‌ اسم‌ در آن است ده نام خداوند تبارک قرائت می‌شود و در مجموع دعای جوشن کبیر هزار و یک اسم از خداوند را در خود دارد. در روایتی از پیامبر اکرم(ص) بر فضیلت خواندن این دعا آمده است که حضرت محمد (صلى الله علیه و آله) فرمودند: «هیچ بنده‏اى از امّت من نیست که این دعا را در ماه مبارک رمضان سه مرتبه یا یک مرتبه بخواند مگر آنکه به تحقیق که خداى تعالى بدن او را بر آتش حرام می‌کند و بر او بهشت واجب می‌‏شود».

دعای ابوحمزه ثمالی

دعای ابوحمزه ثمالی از وجود مبارک امام سجاد (ع) نقل شده است. دعای ابوحمزه ثمالی مضامین عارفانه و بسیار بلندی دارد، خواندن این دعا می‌تواند موجب آرامش و تحول درونی شود. حضرت سجاد در شب‌های ماه مبارک رمضان هر شب این دعا را می‌خواندند و شیعیان خود را به خواندن این دعا سفارش می‌کردند.

 دعای کمیل

دعای کمیل از دعاهای مشهور شیعیان است که به نام دعای «خضر» هم شناخته ‌می‌شود. این دعا را «حضرت جبرئیل» به خضر نبی و بعد از آن «حضرت علی (ع)» به «کمیل بن زیاد» آموخت. به همین دلیل به آن دعای کمیل گفته می‌شود. منبع این دعای معتبر کتاب «مصباح المتهجد» از «شیخ طوسی» است که با مضامین عرفانی در معرفت خداوند و طلب آمرزش و استغفار است. از «علامه مجلسی» نقل شده است که دعای کمیل یکی از پرفضیلت‌ترین دعاهاست. در روایت‌های معتبر آمده است که خواندن این دعا در شب جمعه و در شب نیمه شعبان ثواب زیادی دارد.

دعای مجیر

یکی از دعاهایی که خواندن آن در ماه مبارک رمضان بسیار سفارش شده است، دعای مجیر است. خواندن این دعا به ویژه در اعمال روزهای 13و 14 و 15 ماه مبارک رمضان که به «ایام البیض» معروف است، توصیه شده است. به نقل از ائمه معصومین در ایام البیض اگر کسی این دعا را بخواند گناهانش هرچند کوچک حتی اگر به اندازه ریگ‌های بیابان یا برگ درختان باشد بخشیده می‌شود.

زیارت عاشورا

 زیارت عاشورا، زیارتی است که شیعیان زمان زیارت امام حسین(ع) و یاران باوفایش از راه دور و یا نزدیک می‌خوانند. این زیارتنامه از امام محمد باقر(ع) نقل شده است. در کتاب شریف «بحار‌الانوار» جلد ۹۸ صفحه‌ی۳۰۰ امام صادق (ع) به یکی از یاران خود به نام «صفوان»، درباره‌‌ی ثواب زیارت عاشورا می‌‎فرماید: «زیارت عاشورا را بخوان و از آن مواظبت کن، به درستی که من چند خیر را برای خواننده آن تضمین می‌نمایم؛ اول، زیارتش قبول شود، دوم، سعی و کوشش او شکور باشد، سوم، حاجات او هرچه باشد، از طرف خداوند بزرگ برآورده می‌گردد و نا امید از درگاه او برنخواهد برگشت؛ زیرا خداوند وعده خود را خلاف نخواهد کرد.»

زیارت امین‌الله

امام سجاد(ع) زمانی که به زیارت قبر مطهر حضرت علی(ع) می‌رفتند زیارت امین‌الله را می‌خواندند. در مفاتیح الجنان آمده است که زیارت امین‌الله زیارت مخصوص حضرت علی(ع)  است. خواندن این زیارت در روز عید غدیر و نزد قبور هر یک از ائمه(ع) سفارش شده است.

زیارت حضرت فاطمه (س)

برای زیارت حضرت زهرا(س) از راه دور این زیارت را نوشته شده است. شروع زیارت حضرت زهرا (س) با این جمله شروع می‌شود: «ای آن‌که خدایی که تو را خلق کرد پیش از خلقت بیازمود».

اعمال شب و روزهای ماه رمضان

در این بخش از ادعیه اعمال شب و روزهای ماه رمضان، اعمال شب‌های قدر، قرآن به سر گرفتن و دعاهای مربوط به این شب و نمازهای آن آورده شده است. اعمال و دعاهایی که توصیه می‌شود در ماه مبارک رمضان هر روز خوانده و انجام شوند. علاوه‌بر این دعاهای مخصوص هر روز ماه رمضان هم در این بخش قرار داده شده است.

در بخش‌هایی از کتاب می‌خوانیم

ستایش خاص خدا، پروردگار جهانیان است و درود و سلام خدا، سلامی کامل، بر سرور ما محمد، پیامبرش و اهل بیت او، خدایا تو را ستایش، بر آنچه به آن جاری شد قضای تو درباره اولیایت، آنان که تنها برای خود دینت برگزیدی، آنگاه که برای ایشان اختیار کردی، فراوانی نعمت پابرجایی که نزد توست، نعمتی که تباهی و نابودی ندارد، پس از آن‌که بی‌میل بودن نسبت به رتبه‌های این دنیای فرومایه و زیب و زیورش را با آنان شرط نمودی، آنان هم آن شرط را از تو پذیرفتند و تو هم وفا نمودن به آن را از جانب آنان دانستی، پس قبولشان کردی و مقرّب درگاهشان نمودی.