کتاب اخلاق اسلامی

کتاب «خاطره‌های آموزنده» نوشته‌ی محمد محمدی ری‌شهری مجموعه‌ای از تجربه‌ها و یادداشت‌های ارزشمند نویسنده در عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. این کتاب با نثری روان و محتوایی تأمل‌برانگیز، بر اهمیت ثبت و انتقال تجربیات تأکید دارد و نشان می‌دهد که چگونه خاطرات می‌توانند به چراغ راه نسل‌های بعدی تبدیل شوند.

در این اثر، خواننده با مجموعه‌ای از رویدادهای واقعی و الهام‌بخش روبه‌رو می‌شود که هرکدام حاوی نکته‌ای اخلاقی یا مدیریتی است. هدف نویسنده، ترویج فرهنگ تجربه‌آموزی از گذشته و بهره‌گیری از اندوخته‌های نسل‌های پیشین برای رشد فردی و اجتماعی است.

شکر و گذشت

حمزه عبدی

کتاب «شکر و گذشت در متون اسلامی و روان شناسی»، که به بررسی، مفهوم شناسی، شناخت عوامل، آثار و نیز ابزارها و مداخلات آنها از دیدگاه متون اسلامی و متون روان شناختیِ این دو فضیلت در متون دینی و اخلاقی می‌پردازد، در صدد است تا با کمک متون دینی، به جریان‌سازی شکر و گذشت در جامعه دامن زده و پژوهش‌های علمی را رونق بخشد.

فضایل و توانمندی‌ها افزون بر رساندن افراد به منش نیکو، کارکردهای فراوانی در ارتقای سلامت روان، بهزیستی روانی، رضایتمندی و حتی مقابله با فشارهای روانی دارند. از همین رو، در سال‌های اخیر، توجه فراوانی به اینها شده است.

به باور نویسنده، دو فضیلت «شکر» و «گذشت» از جمله فضیلت هایی ارزشمند در متون دینی و اخلاقی هستند که مانند دو روی یک سکه عمل می کنند.

این دو فضیلت مورد توجه روان شناسان مثبت نگر نیز بوده و جزو توانمندی های منش قرار گرفته اند.

شکر و گذشت به ترتیب در زیر مجموعه دو فضیلت “تعالی” و “اعتدال” طرح شده‌اند.

با کمک متون دینی می‌توان به جریان‌سازی شکر و گذشت دامن زد و پژوهش های علمی را رونق بخشید. از این رو در این اثر، تقارن این دو، مفهوم شناسی، عوامل، آثار و نیز ابزارها و مداخلات آنها از دیدگاه متون اسلامی و متون روان شناختی بررسی گردیده است.

فصل‌های کتاب:

فصل اول:  شکر و گذشت، مفاهیم متفاوت اما متقارن

فصل دوم:  شکر (تشکر)

فصل سوم:  گذشت

پربرگ بودن آثار حدیثی و ظهور پاره ای از مطالب ضعیف و غیرعصری در آنها و نیز در دسترس نبودن ترجمه ی فارسی یا ترجمه ای امروزین از برخی متون حدیث کهن، گروهی را که طالب کتاب های گزیده هستند، از مطالعه آنها باز داشته است.

از این رو معاونت فرهنگی هنری مؤسسه دارالحدیث، گزیده سازی مهم ترین کتاب های حدیثی از کهن ترین آنها تا عصر حاضر را با ویژگی های زیر در دستور کار خود قرار داده و تاکنون هفت گزیده نشر یافته است:

مهمترین ویژگی های این مجموعه را می توان چنین برشمرد:
1. شامل گزیدهٔ مهمترین متون حدیثی است. 2. حجم هر کتاب و ترجمهٔ آن، میان یک صد تا دویست صفحه است. 3. سعی شده است تا در ترجمهٔ احادیث، نثر معیار رعایت شود. 4. همهٔ گزیده ها در قطع و طرح یکسان عرضه می شوند. 5. هر گزیده شامل مقدمه، متن و نمایه است: مقذمه، به اختصار، دربردارندهٔ زندگانی و جایگاه علمی پدیدآورندهٔ کتاب و گزارشی از محتوا و ترسیم جایگاه آن درمیان متون حدیثی است. متن، شامل احادیث برگزیده همراه با اعراب، ترجمه و در صورت نیاز، شرح است. در نمایه، فهرست موضوعی کاملی در پایان هر مجموعه ارائه می شود که با رجوع به آن می توان به صورت موضوعی به احادیث دست یافت. 6. منابع احادیث، حتی الامکان، شناسایی شده و در پانوشت هر صفحه آورده شده اند؛ جز در متونی که از مصادر اصلی به شمار می آیند. 7. سعی شده است در گزیده ها، ترتیب مطالب رعایت شود. در مواردی که ساختار جدیدی در نظر گرفته شود، در مقذمه به آن تصریح می شود. 8. در انتخاب احادیث، حتی الامکان، معیارهای ذیل در نظر بوده است: الف. عموم به آن نیازمند باشند؛ ب. کوتاه، گویا و کاربردی باشد؛ ج. ناظر به یکی از مسائل اعتقادی، عبادی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی، اقتصادی و… باشد، امید به زندگی را افزایش دهد و مکارم اخلاقی و اصول انسانی را تقویت کند.

250 حدیث کوتاه، کاربردی تر در زمان ما و در سطح عموم از کتاب ارشاد القلوب، تألیف حسن بن ابی الحسن محمد دیلمی گزینش و با عنوان «گزیده ارشاد القلوب» با اعراب گذاری و ترجمه عرضه شده است.

یکی از آثار ارزشمند و گران پایه شیخ صدوق، کتاب الخصال است. صدوق، موضوع این کتاب را به اخلاق نیکو و رفتارهای ناپسند اختصاص داده است. وی بخش های مختلف کتاب را به ترتیب تعداد خصلت هایی که در احادیث برشمرده، تنظیم کرده است.

گزیده حاضر بر اساس نسخه تصحیح شده به کوشش علی اکبر غفاری تنظیم یافته است. از مجموع هزار و دویست و پنجاه و پنج حدیث این مجموعه ، صد و پنجاه حدیث با معیار مورد اشاره در درآمد انتخاب شده، براساس ساختار متن کتاب در سیزده بخش تدوین یافته است.

این کتاب دربردارنده مطالبی همچون مقدمه، مؤلف، آثار، ویژگی های کتاب، کتاب شناخت، درباره گزیده حاضر، یگانه ها تا صدگانه ها و بیشتر، نمایه موضوعی و کتابنامه است.

در بخشی از مقدمه این کتاب می خوانیم: ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی قمی، مشهور به «ابن بابویه» و «شیخ صدوق» یکی از نامدارترین فقیهان و محدث شیعه است. پدرش ابوالحسن علی بن بابویه محدث پرآوازه شیعی، فقیه و مرجع مردم قم و اطراف آن و مؤسس خاندان دانشوری بود که تا اواخر سده ششم هجری معروف بوده اند.

ابن بابویه دارای تألیفات زیادی بوده است و ابن ندیم به خط شیخ صدوق دیده است که او دویست اثر از پدر خود را برای کسی اجازه کرده است. ابن بابویه دارای فرزندی نبود و مشهور است که صدوق به دعای حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه متولد شده است.

کتاب گزیده الخصال شیخ صدوق در ۸۰ صفحه از سوی مؤسسه فرهنگی هنری دارالحدیث در سال ۱۳۹۴ چاپ و روانه بازار شده است.