تفسیر روایی جامع

تفسیر روایی

دریچه ای برای دست یابی به تعالیم قرآنی پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت گرامی ایشان است. این گونه تفسیری، از همان زمان نزول وحی شکل گرفته و تا کنون ادامه دارد.به کمک تفسیر روایی، می توانیم هم زمان به هر دو ثقلِ بر جای مانده از پیامبر رحمت، حضرت محمّد (ص)، چنگ بزنیم تا از خطر گم راهی برهیم و به شاه راه مستقیم هدایت در آییم. عالمان و مفسّران بزرگ دنیای اسلام نیز برای فهم قرآن، به احادیثِ در دسترس و مقبولشان، اعتنایی شایسته داشته اند. بسیاری از ایشان با بهره گیری از احادیث پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان، به آستان قرآن درآمدند و با تلاش های فکری و علمی خود کوشیدند تفسیری از قرآن را ارائه کنند که به حقیقت آن نزدیک باشد.

شناسایی و آگاهی از دست آوردهای مفسّرانِ کوشا در عرصه تفسیر روایی، می تواند ما را به دریافت های درخور توجّهی از قرآن برساند. همچنین، دست یابی به مبانی و شیوه تفسیری این بزرگان، می تواند جریان تفسیر روایی را نظام مند و کامل تر کند.

جلد اول کتاب تفسیر روایی جامع با زیر عنوان مبانی، منابع و روش ها از چهار فصل اصلی مانند مبادی تفسیر روایی، مبانی تفسیر روایی، روش تفسیر روایی جامع و منابع تفسیر روایی تشکیل شده است.

فصل اول از سه درس کارکردهای روایات تفسیری، تأویل و جری و تطبیق تشکیل شده که مباحثی در زمینه تعریف تفسیر روایی، تفسیر روایی جامع، پیشینه تفسیر روایی، گستره روایات تفسیری، بیان مصداق، تبیین حکمت، تبیین متشابهات، تشریح فضای نزول، ارتباط تفسیر و تأویل، مصداق برتر، مصداق انحصاری و توسعه مصداقی در این دروس مطرح شده است.درس هایی مانند اعتبار سنت در تفسیر، اعتبار نسبی روایات تفسیری، روایات تفسیری ضعیف و کاربردهای روایات تفسیری ضعیف در فصل دوم مطرح شده است.مرحله بندی روش، اصطلاح، ساختار و سیاق شناسی، سیاق مقامی، آیات مرتبط و ناظر، بهره گیری از روایات تفسیری و گام های پایانی از جمله دروس فصل سوم کتاب است.منابع متقدم تفسیر روایی شیعه، منابع متأخر تفسیر روایی شیعه و تفاسیر روایی مهم اهل سنت از جمله دروس فصل چهارم هستند.

جلد دوم این کتاب با زیر عنوان آسیب شناسی شامل سه فصل اصلی آسیب شناسی کتاب های تفسیر روایی، آسیب شناسی محتوایی روایات تفسیری و آسیب شناسی مبنایی و روشی تشکیل شده است.آسیب سند و طریق در تفاسیر روایی متقدم شیعه، آسیب شناسی روایی متأخر شیعه، آسیب شناسی تفاسیر روایی مهم اهل سنت، راه حل آسیب سند و طریق، دو آسیب پراکندگی و تکرار و آسیب تخلیط از مباحث مطرح شده در فصل اول این کتاب است.آسیب های عمومی، اسباب نزول ساختگی، آسیب افسانه سازی، تطبیق و تأویل ناروا، کشف و نقد روایات ساختگی و نقد تاریخی روایات ساختگی دروس فصل دوم کتاب است.مبنای حدیث بسندگی، مبنای نادرست در کاربرد روایات تفسیری و آسیب های روشی عناوین مباحثی بوده که در فصل سوم ارائه شده است.

در آغاز هر درس این کتاب اهداف تعریف شده و در پایان هر درس چکیده آورده شده و با طراحی و تدوین چند پرسش تلاش شده آموخته های مخاطبان تعمیق بخشیده شود تا توانایی ورود به فضای جدید را پیدا کنند.